Merak gerekli tüm donanımlara sahip olduğunu farkeden insanı yerinde pek durdurmamış. Çünkü doğduğu andan itibaren arsız bir merakla etrafında olup biteni gözlemleyen insanoğlu merak etmiş gökyüzüne bakmış yıldızları, ayı, evreni ve gezegeni sorgulamış. Merak etmiş zamanı sorgulamış; onu yıllara, aylara, günlere, saatlere, dakika, saniyelere kadar ayırmış. Merak etmiş yere bakmış ve bu yerkürenin dinazorlara bile ev sahipliği yaptığını öğrenmiş; petrolü, tebeşiri bulmuş.
[dropcap]Y[/dropcap]eni şeyler icat ettikçe yeniçağlar başlamış. İnsan problemlerini çözmek için kimi zaman doğadan kimi zaman diğer canlılardan ilham almış, aletlerini onlara benzer şekilde, benzer fonksiyonlar için üretmiş. Kimi zaman taklit etmiş kimi zaman kopye çekmiş kimi zaman da olanı geliştirmiş. Hep merak etmiş, sorgulamış, üretmiş. Bilgisine bilgi, tecrübesine tecrübe eklemiş. Merak ilimde ve teknolojide de insanın önüne yeni ufuklar açmış, birçok keşif ve buluşlara da ön ayak olmuştur. Hatta ölüm döşeğinde bile Amerika’yı bulduğunu bilmeyen Kolomb doğunun zenginliklerine farklı bir yoldan ulaşma merakıyla durmadan batıya ilerlemiş vemerak onu Amerika’ya kadar getirmişti. Pusula, barut ve matbaa döneminin en önemli buluşlarından olmuş. Pusula deniz yolculuğunu kolaylaştırmış, barut diğerlerine karşı üstünlük sağlamış,matbaa ilimi yaymış, teleskop çıkmış astronomiyi geliştirmiş derken teknoloji füzelere, aya inen araçlara kadar ilerlemiş. Hatta Hiroşima ve Çernobile’e kadar varmış iş. İlk zamanlarda evcilleştirilen atlarla uzaklara gidildiysede sonraları trenle daha da uzaklara gidilmiş. Ulaşım içinharcanan vakitatlarla yıllardan aylara, trenle aylardan günlere, hatta günümüzde uçaklarla günlerden saatlere kadar düşmüştür. Teknolojiyle beraber daha az zamana daha çok hareket sığdırılmış, iki gün sürecek yolculuk iki saate kadar düşürülmüştür. Öyle ki “jet lag” denilen rahatsızlık baş göstermiştir; çünkü24 saatlik düzenli işleyen insan ritmi varış noktasında karşılaştığı değişikritimde zorlanmıştır.
Viyana’da saat 10.00 iken Çin’de 17.00, Amerika’da sabah 4.00, Sidney’de ise akşam 20.00 olması gibi. Beyin düşünmeye daha çok zaman buldukça evrimleşmiş, merakla gezegenimizin dışını da anlamaya çalışmış. Birçok dâhi yetişmiş, birçok buluş yapılmış.Stephen Hawking, Einstein ve birçok dâhikara delikleri sorgulamış.Üreten beyin durmamış ışık hızına kadar ulaşmış ve ışık hızının saniyedeyaklaşık 300.000 km hız yapabildiğini hesaplamış. Hatta merak yeniçağlar açan insanı bugün kendinden daha zeki bir üst beyin üretme aşamasına kadar getirmiş. His ve duygudan yoksun, insandan daha akıllı bir makinede bulunacak olan düşünen bir beyin “İnsanlık için ne kadar doğru kararlar verebilecek ve insanlık gelecekte ne kadar tehdit altında?” sorusu günümüzün en çok tartışılan konularından biri aynı zamanda. Çünkü insan kararlarında en etkin kontrol mekanizmaları devrede olmayacaktı. İnsanların makineleştirilmeye, makinelerin insanlaştırılmaya çalıştırıldığı döneme doğru bir geçiş süreci mi? Hatta yapay zekâ teknolojisi aracılığıyla konuşabilen dâhi fizikçi Profesör Stephen Hawking bile“yapay zekâ insanlığın sonunu getirebilir” uyarısında bulunmuştu. İnsandan daha akıllı bir üst beyin üretme fikri hakkında birçok farklı görüş olsada insansı konuşan aletler bugün hayatımızın birçok bölümüne farkettirmeden ufak ufak girmekte bile. Sesli komutlalamba, televizyon ve müzik açıp kapatan, hava durumunu söyleyen, sesi kısıp açan ve bunun gibi daha birçok şeyi yapabilmekte olan insan gibi konuşan aletler bugün çoğu evde yerini aldı bile. Hatta akıllı ev konseptlerinde kullanıcı asistanı olması için tasarlanmış yapay zekâlı Google home, Alexa ve Siri gibi dijital asistanlar insanların ihtiyaçlarına cevap vermesi ve komutları tanıması için üretilmiştir. Isıtmadan tutun havalandırma, aydınlatma, kapı kilidine varana kadardaha birçok şeyin yalnızca sesli komutla yönetildiğiyeni trend akıllı evlere olan ilgi günümüzde oldukça artmıştır. Günümüzde en insansı robot olan Sophia gözlerindeki kameralar bilgisayar algoritmalarıyla birleştirildiği için görebilmekte, yüzleri takip edip göz temasını sürdürerek kişileri tanıyabilmekte. Suudi vatandaşlığını bile almış olan robot Sophia’nın yürüyebilme kabiliyeti oldukça yükseltilmiştir. Hatta bir röportajda Sophia’nın “insanları yok edeceğim” demesi herkesi ürkütmüştür. Dün bir bugün iki, daha ilk insansı robotun “insanı yok edeceğini” söylemesi şaşkınlık yaratmıştır. Şöyle ki, insan bu seferde uzaklarda neler olup bittiğini merak etmiş, teknoloji yine devreye girmiştir. Dünyanın diğer ucundan ve tanıdıklarımızdan saniyeler içinde haberimiz olmakta, yine dünyanın diğer ucundaki yerlere haber iletebilmekteyiz. Akıllı telefonlara yüklenen Facebook, Instagram vb. uygulamalarla herkesle daha çok iletişimde kalıp, herkesten daha çok haberdar olup herkese daha çabuk ulaşılmakta. Sosyalliğin sanal ortamlara kaymasıyla kişisel iletişimin önüne geçmesi tam bir kısır döngü olsada yalnız kalan insan vaktinin çoğunu sanal ortamda geçirmekte. Dünyanın diğer ucundaki hastalığın tüm hızıyla dünyayı etkisi altına alması da teknolojinin dezavantajlarından sayılabilir. Çünkü bugün korona virüsün ulaşmadığı yer yok. Çin ve Amerika arası 11.640 km olsadabu teknolojiyle artık mesafenin pek de öneminin olmadığınıkanıtlar niteliktedir. Günümüzde ulaşımın kısa zaman içinde kolay ve hızlı yapılması hastalığın yayılmasınıda hızlandırmıştır. Belki uçağın ve trenin olmadığı bir dönemde salgın yaşanmış olsaydı çoğunun haberi olmadan hastalık başladığı yerde bitecek veya küçük bir alana hapsolacaktı. Teknoloji bugün ne seviyede? Meselainsansız hava aracı olarak tanımlanan drone’lar ilk çıktıklarında oyuncak gibi kullanılmış olsalarda bugün video endüstrisinde ve sipariş dağıtımında yaygın olarak kullanılmakta. Havada daha uzun süre kalabilmesi ve ağırlık taşıma kapasitesi göz önüne alınarak günümüzde drone’ların artık yangın söndürmeden arama kurtarmaya, gözetlemeden keşfe, askeri alandanzirai ilaçlamaya kadarbirçok farklı alanda kullanılabileceği de gözler önüne serildi. Bunun yanı sıra Türkiye, drone geliştirme ve üretme açısından dünyada önde gelen ülkeler arasındadır. İnsan merak etmiş ve hızlıysa daha hızlı olamaz mı, demiş.4G teknolojisine göre daha hızlı olan beşinci nesil teknoloji 5G’ye varılmıştır.
Avusturya’da da 5G internet dönemi artık başlamış bulunmakta. Sağlık için risk oluşturup oluşturmadığıbilim adamları tarafından tartışılsada getirdiği konfor sağlık riskini unutturacak gibi görünmekte. Çünkü 5G ultra düzeyde bir hızla video izlemeyi, indirmeyi ve karşıya ulaştırmayı mümkün kılmakta. Hatta sağlık sektörüne5G entegre edilmiş, akıllı bandajlar ve hatta bebekler için akıllı küvözler ve buna benzer şeyler tasarlamışlardır. Yine hızlı internet bağlantısı 5G’ye sahip bir aracın gelen verileri ne hızda doğru kullanabileceğini merak etmişler ve yapay zekâyla çalışan sürücüsüz akıllı otomobiller üretmişler. Kendi kendine giden bu araçlar kameraları sayesinde etraftaki yayaları, diğer araçları, işaretleri tarayıp kendi kendine sürüş gerçekleştirmekte. Akıllı ulaşımda kesintisiz bilgi akışı olacağından sunduğu kesintisiz ve hızlı internet olanağıyla daha güvenli sürüş gerçekleşecek. Dijital dünyadaki sitelerin her an durdurulmasına, hizmetlerin kesintiye uğratılmasına, verilerin çalınmasına ya da değiştirilmesine karşı siber güvenlik ve dijital istihbarat daha önem kazanmıştır. İnsan kelime olarak “nisyan” yani unutan anlamına gelir. Gelecek kaygılarını ve sağlık risklerini unutan ve bugünkü duruma uyum sağlayarak konfora çabuk alışan insanoğlu, görünen o ki zamanın teknolojisini oldukça iyi kullanmakta ve hiç de onu bırakacak gibi görünmemekte. Merak insanı insan yapmıştı; acaba insanlığın sonuda meraktan mı gelecek? Her şeyin akıllısı mı yoksa akılsızı mı makbul? Bugün buna karar verecek olan yine insan.
