E-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte hepimiz sanal mağazalara alıştık. Ancak konu artık bunun da ötesine geçti; çünkü metaverse’te yalnızca mağazalar değil, ürünler de sanal… Burberry, Louis Vuitton, Ralph Lauren gibi moda markalarının mağaza açtığı bu evrene Türkiye’den de LC Waikiki, Kiğılı, Damat Tween ilk adım atanlardan…
Neredeyse her gün farklı bir moda markasından yeni bir mağaza açılışı haberi geliyor. Bunların enteresan yanı hem mağazaların hem de içerisindeki ürünlerin gerçekte var olmaması… ‘Elle tutamayacağı, üzerine geçiremeyeceği kıyafetleri kim satın alır ki’ diye düşünmeyin! Özellikle dünyaca ünlü lüks markaların çıkardığı parçalar anında tükeniyor. Üstelik bu yeni mağazacılık anlayışının modanın ve tüketim alışkanlıklarının geleceği olacağı konuşuluyor.
Moda markaları neden ‘metaverse’e ilgi duymaya ve bu işe yatırım yapmaya başladı? Elbette bu kadar gündemde ve sıcak bir konuya dahil olarak ses getirmek ve öncü olmak istiyorlar. Ama işin bir de ticari yanı var. ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley 2030’a kadar dijital moda endüstrisinin büyüklüğünün 50 milyar doları aşacağını öngörüyor. Üretim, dağıtım, işçilik maliyetlerinin olmayacağı düşünülürse oldukça cazip bir tablo ortaya çıkıyor. Üstelik, bir ürün yeniden satıldığında elde edilen telif hakkı gibi ek gelirler de cabası…
Üstelik sürdürülebilir
Sadece markalarda değil, metaverse tasarımcılarda da heyecan yaratıyor. Moda tasarımcıları için işin en çekici yanlarından biri, bu dünyanın sunduğu yaratım özgürlüğü. Yepyeni bir evrende, sonsuz olasılıklarla, daha önce hiç denenmemiş kıyafetler tasarlayabilmeleri mümkün. Nitekim dijital moda platformu ‘The Dematerialised’ın kurucusu Marjorie Hernandez, metaverse’ün birçok genç tasarımcının potansiyelini ortaya çıkarması için bir fırsat olduğunu söylüyor. Biz tüketiciler için de durum farklı değil. Fiziki hayatta hiçbir zaman giymemiz mümkün olmayan parçalarla, metaverse evreninde kendimizi özgürce ifade edebiliyoruz.
Metaverse ve moda ilişkisini cazip kılan bir başka neden sürdürülebilirlik. Zira sanal kıyafet satan E-Ticaret platformu DressX’in raporuna göre, insanların dolabındaki kıyafetlerin yüzde 80’i sadece bir kez giyiliyor ya da hiç giyilmiyor. Üstelik bu kıyafetlerin yüzde 9’u içerik üretmek üzere satın alınıyor. DressX sosyal medyada paylaşmak üzere alınıp bir kere giyilen bu kıyafetlerin dijitale taşınmasının çevre açısından etkilerine dikkat çekiyor. Zira dijital bir giysinin üretimi fiziksel bir giysiye göre yüzde 97 daha az karbon yayıyor, 3 bin 300 litre de su tasarrufu sağlıyor. Üstelik ürünler kullanıldıktan sonra atığa dönüşmüyor.
Hangi markalar başı çekiyor?
Aslında moda markaları metaverse dünyasına oyun işbirlikleriyle adım attı. Vogue Business’a göre global moda markalarının yüzde 53’ü dijital avatarlar, Instagram / Snapchat filtreleri ya da sanal mağaza denemeleriyle bu alana dahil oluyor. Hatırlarsanız Burberry’nin ‘Blankos Black Party’ oyunundaki köpekbalığı karakteri için tasarladığı monogramlı parçalar hızla tükenmişti. Sonrasında Louis Vuitton, ‘Louis Game’ isimli kendi metaverse oyun evrenini yarattı. Ralph Lauren Roblox dünyasında açtığı dükkânda 5 doların altına şişme montlar, kayak kıyafetleri, bereler satmaya başladı.
Sanal AVM kuracaklar
Damat Tween 2022 İlkbahar / Yaz koleksiyonunu metaverse teknolojilerini kullanarak tanıtmayı tercih etti. Pazarlama Grup Başkanı Büşra Orakçıoğlu “Kampanya filmimiz Türk moda dünyası için bir ilk. Çünkü ilk kez bir marka hem çalıştığı global modelleri hem de tüm kıyafetleri gerçek ortamdan avatar evrenine taşıdı. Koray Birand’ın yönettiği bu filmin ortaya çıkması altı aylık bir çalışmanın eseri” diyerek yaratım süreçlerini anlattı.
Bu evrene adım atmaya hazırlandığını açıklayan bir başka Türk markası Kiğılı oldu. Pandemi döneminde Türkiye’de ilk sanal fuarı gerçekleştiren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği metaverse’te deri ürünlerinin üç boyutlu pazarlanacağı sanal AVM kurmak için harekete geçti.
Metaverse moda markası Space Runners, Deniz Özgür tarafından kurulmuş yeni bir girişim olmasına rağmen oldukça ilgi gördü. Markanın geçen aralıkta çıkan, sneakers modellerinden oluşan 10 bin NFT’lik koleksiyonu 9 dakikada tükendi.
